محدوده دمای موتور ماشین باید بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد باشد. گاهی اوقات به دلیل ایراد در موتور یا سایر قطعات داخلی خودرو، محدوده دمای موتور از حد مجاز خود بالاتر می‌رود و ماشین به اصطلاح جوش می‌آورد. این اتفاق علت‌های مختلفی همچون خراب بودن موتور، از کار افتادن فن خنک کننده، خراب بودن ترموستات، خراب بودن باتری و… دارد و با علائمی همچون خروج دود از کاپوت، احساس بوی سوختگی، کاهش قدرت موتور، شنیدن صدا و… خود را نشان می‌دهد.
از آنجایی که جوش آوردن ماشین ناگهانی رخ می‌دهد، تمام علائم و دلایل آن را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
علائم جوش آوردن موتور خودرو
- خارج شدن دود از زیر کاپوت: تبخیر آب از رادیاتور یا بخار شدن مایع خنک‌کننده از سیستم خنک کننده منجر به خروج بخار و دود از زیر کاپوت می‌شود.
- حس کردن بوی سوختگی: داغ شدن موتور باعث داغ شدن واشرها، درزبندی‌ها و قطعات لاستیکی می‌شود و به همین دلیل بوی سوختگی حس می‌کنید.
- کم شدن قدرت موتور: بعد از افزایش دمای موتور، پیستون‌های داخل سیلندر شل می‌‌شوند و چرخش میل لنگ کاهش پیدا می‌کند و در نهایت قدرت موتور ماشین تا حد زیادی پایین می‌آید.
- شنیدن صداهای عجیب: بالا رفتن غیر طبیعی دمای موتور باعث منبسط شدن قطعات فلزی می‌شود، در نتیجه صدایی شبیه کوبش به‌گوش می‌رسد.
- نشت مایع خنک کننده: داغ شدن موتور به شلنگ‌های سیستم خنک کننده آسیب می‌زند و در نتیجه دلیل مایع خنک کننده نشت می‌کند.
- رسیدن عقربه آمپر آب روی H (High) یا محدوده قرمز: دمای موتور که بالا برود، دمای آب هم افزایش پیدا می‌کند و عقربه آمپر این موضوع را نشان می‌دهد.
- روشن شدن چراغ هشدار: این چراغ وظیفه دارد تا هنگام عملکرد غیر عادی ماشین هشدار دهد.
دلایل جوش آوردن خودرو
زمانی که گرمای ناشی از سوختن احتراق در ماشین حبس شود، دمای موتور تا حد خیلی زیادی بالا می‌رود و منجر به تبخیر یا جوشش مایع خنک‌کننده و آب رادیاتور می‌شود. چنین رخدادی معمولا علت‌های گوناگونی دارد که عبارتند از:
۱- کاهش حجم مایع خنک کننده در رادیاتور
این مایع موظف است که دمای موتور را موقع کار کار کردن پایین بیاورد و زمانی که به دلیل سوراخ بودن لوله‌های سیستم خنک کننده یا شارژ نکردن مجدد مایع، حجم آن کم شود، دمای موتور تا حد زیادی بالا می‌رود زیرا ماده‌ای برای خنک کردن موتور وجود ندارد.
۲- اشکال در موتور ماشین
ترک خوردن بلوک موتور یا وجود گرفتگی و پارگی در لوله‌ها و تسمه‌های موتور باعث می‌شود که موتور عملکرد صحیحی نداشته باشد و دمای آن تا حد زیادی بالا برود.
۳- خراب بودن فن‌های خنک کننده
همانطور که از نام این فن‌ها مشخص است باید بچرخند و با تولید باد ماشین را خنک کنند ولی اگر خراب شوند و از کار بیفتند دیگر باد تولید نمی‌کنند و موتور داغ می‌شود.
۴- خراب شدن درپوش رادیاتور
درپوش رادیاتور سیستم خنک‌کنننده را تحت فشار قرار می‌دهد و آن را می‌بندد. اگر این درپوش خراب شود، فشار داخل سیستم خنک کننده کم می‌شود و موتور جوش می‌آورد.
۵- از کار افتادن پمپ آب
پمپ آب، مایع خنک کننده و آب را در سیستم خنک کننده گردش می‌دهد تا دمای موتور حین کار کردن بالا نرود. اما زمانی که خراب می‌شود دیگر مایع خنک و آب در جریان نیست و چرخش آب دچار مشکل می‌شود. در نتیجه دمای موتور پایین نمی‌آید و ماشین جوش می‌آورد.
۶- مسدود بودن لوله‌های اگزوز خودرو
هنگامی که لوله‌های اگزوز مسدود باشد، گرمای حاصل از احتراق بنزین، داخل ماشین حبس می‌شود و به موتور فشار وارد می‌کند که نتیجه آن افزایش دمای موتور و جوش آوردن خودرو است..
۷- از کار افتادن ترموستات
وظیفه اصلی ترموستات تنظیم و کنترل دمای موتور است.یعنی دمای آن اندازه می‌گیرد و اگر از حد مطلوب بالاتر باشد،به رادیاتور فرمان می‌دهد تا موتور را خنک کند. ولی زمانی که از کار می‌افتد دیگر قادر به اندازه‌گیری دما نیست و اگر دما از حد مجاز بالاتر برود هم برای خنک کردن موتور اقدامی نمی‌کند.
۸- مسدود بودن لوله‌های رادیاتور
اگر لوله‌های رادیاتور به دلیل تجمع کثیفی گرفته و مسدود باشند هوای کافی داخل آن رد و بدل نمی‌شود و مایعات نمی‌توانند درون لوله‌های آن گردش داشته باشند. در نتیجه اگر دمای موتور بالا برود، رادیاتور قادر به کاهش دمای آن نیست.
۹- خراب بودن باتری
اگر باتری ماشین خراب یا ضعیف باشد، موتور انرژی لازم را دریافت نمی‌کند پس باید بیشتر کار کند، در نتیجه داغ می‌شود.
۱۰- کیفیت پایین روغن موتور
روغن موتور نقش مهمی در خنک کردن موتور دارد زیرا گرمای موتور را به سمت خود جذب می‌کند و سپس به سایر قطعات انتقال می‌دهد. اگر کیفیت پایینی داشته باشد قادر به جذب گرما و خنک کردن موتور نیست.
۱۱- پایین بودن حجم روغن
روغن باعث روانکاری قطعات داخلی موتور، خنک کردن موتور و تمیز کردن قطعات موتور می‌شود. اگر حجم روغن ماشین کم باشد قطعات موتور روان حرکت نمی‌کنند و به دلیل اصطکاک بین آن‌ها، گرما تولید می‌شود و دمای موتور از حد مجاز بالاتر می‌رود.
۱۲- ایراد در سیستم خنک‌کننده
این سیستم گرمای ناشی از احتراق بنزین یا تراکم گازها و اصطکاک داخلی را به سمت بیرون موتور می‌فرستد و زمانی که مشکل داشته باشد، این گرما درون ماشین باقی می‌ماند و موتور داغ می‌شود.
۱۳- نامرغوب بودن آب رادیاتور
مایعات نامرغوب معمولا دمای جوش بسیار پایینی دارند یعنی دمای جوش آن‌ها از آب معمولی هم کمتر است. به همین دلیل خیلی سریع به نقطه جوش می‌رسند و ماشین جوش می‌آورد.
۱۴- بالا رفتن حجم هوا در رادیاتور
وجود بیش از حد هوا داخل رادیاتور مانع گردش مایع خنک کننده می‌شود که نتیجه این موضوع داغ شدن موتور است.
۱۵- آسیب دیدن سرسیلندر و واشر سرسیلندر
اگر سرسیلندر و واشر سرسیلندر آسیب ببیند، مشکلات متعددی رخ می‌دهد مثلا آب و روغن به درون موتور ورود پیدا می‌کند و مایع خنک کننده به درستی جریان پیدا نمی‌کند. در نتیجه دمای موتور تا حد خیلی زیادی بالا می‌رود.
۱۶- تنظیم نبودن سوپاپ‌ها
اگر سوپاپ‌ها تنظیم نباشند، قدرت موتور خودرو کاهش پیدا می‌کند و دمای آن تا حد زیادی بالا می‌رود و ماشین جوش می‌آورد.
علت جوش آوردن ماشین در هوای سرد
- خراب بودن موتور
- خراب بودن فن‌های خنک کننده
- آسیب دیدن درپوش رادیاتور
- خراب شدن پمپ آب
- نشت کردن و کاهش مایع خنک کننده
- مسدود شدن سیستم اگزوز خودرو
- گرفتگی لوله‌های رادیاتور
- آسیب دیدن ترموستات
علت جوش آوردن ماشین در حالت درجا
- بی‌کیفیت بودن روغن موتور
- آسیب دیدن پمپ آب
- کم شدن حجم مایع خنک کننده
- خراب بودن ترموستات
- از کار افتادن فن خنک کننده
- ایراد در رادیاتور
علت جوش آوردن ماشین در هوای گرم
- گرم بودن بیش از حد دمای محیط
- آسیب دیدن واتر پمپ
- کاهش سطح آب یا مایع ضد جوش
- از کار افتادن فن خنک‌کننده
- خراب بودن ترموستات
- کثیف بودن رادیاتور
- پایین بودن حجم روغن
- خراب بودن باتری
- ایراد در سیستم خنک‌کننده
کارهای اشتباه در زمان جوش آوردن ماشین
- کنترل نکردن استرس و تنش: استرس و نگرانی مشکلی را حل نمی‌کند بلکه فقط از انجام کارهای صحیح و راه‌حل درست جلوگیری می‌کند.
- ادامه دادن رانندگی: زمانی که موتور داغ می‌شود، ادامه حرکت ماشین به موتور آسیب جدی می‌زند زیرا موتور باید همچنان کار کند.
- قرار دادن ماشین در سربالایی یا سرپایینی: اگر ماشین در یک سطح صاف نباشد، امکان ریختن آب در رادیاتور وجود ندارد و هوا در ماشین جریان پیدا نمی‌کند.
- باز کردن کاپوت: چنین اقدامی موجب سوختن دست و صورت فرد با بخار یا دود می‌شود.
- ریختن آب روی موتور: انجام این کار، دمای موتور را یک‌باره پایین می‌آورد و موجب ترک خوردن یا شکستن قطعات موتور می‌شود.
- خاموش کردن ماشین: بعد از خاموش کردن ماشین، فن و پمپ آب هم خاموش می‌شود و دمای موتور کاهش پیدا نمی‌کند.
- باز کردن درپوش رادیاتور: با توجه به این که ماشین در حال جوش است، باز کردن درپوش رادیاتور موجب پرتاب قطرات داغ مایع خنک کننده یا آب روی دست فرد می‌شود.
اقدامات لازم در هنگام جوش آوردن خودرو
این که بدانیم هنگام جوش اوردن خودرو چه کنیم؟ از آسیب دیدن سایر بخش‌های ماشین پیشگیری می‌کند. مهم‌ترین کارهایی که هنگام جوش آوردن خودرو باید انجام شود، عبارتند از:
- توقف ماشین در یک محل مناسب: برای جلوگیری ایجاد ترافیک باید ماشین کنار خیابان یا جاده منتقل شود.
- خاموش کردن کولر ماشین: روشن بودن کولر روی موتور فشار می‌آورد پس باید کولر خاموش شود.
- روشن کردن بخاری ماشین: با روشن کردن بخاری، گرمای موتور از طریق بخاری خارج می‌شود.
- پایین کشیدن شیشه‌ها: انجام این کار موجب خروج گرمای بخاری از داخل ماشین می‌شود و به خنک کردن موتور کمک می‌کند.
- مهلت دادن به موتور: باید حدود ۳۰ دقیقه به موتور فرصت داده شود تا دمای آن کاهش پیدا کند.
- آب ریختن روی رادیاتور: بعد از کاهش نسبی دمای موتور باید با احتیاط درب کاپوت باز شود و روی رادیاتور آب ریخته شود تا دمای آن پایین بیاید.
- مراجعه به مکانیک یا تماس با مکانیک سیار: از آنجایی که جوش آوردن خودرو به دلیل وجود مشکل در قطعات داخلی است پس هرچه سریع‌تر باید یک مکانیک وضعیت ماشین را به‌صورت تخصصی بررسی کند.
نحوه پیشگیری از جوش آوردن خودرو
- توجه به علائم غیر طبیعی مانند خروج دود از کاپوت
- بررسی سلامت تسمه‌ها و تعویض تسمه‌های معیوب
- بررسی دوره‌ای حجم آب و مایع خنک‌کننده ماشین
- روشن نکردن مداوم کولر در مسیرهای طولانی
- چک کردن دوره‌ای سلامت فن‌های خنک کننده
- بررسی دوره‌ای سلامت باتری و ترموستات
- استفاده از روغن و مایع خنک‌کننده مرغوب
- بررسی وضعیت لوله‌ها رادیاتور و اگزوز
- تمیز کردن منظم سیستم تهویه
- تعویض به موقع روغن ماشین
- تمیز کردن منظم رادیاتور
- بررسی سلامت پمپ آب
- هواگیری دوره‌ای رادیاتور
آیا رانندگی با ماشینی که بیش از حد داغ کرده ایمن است؟
هرگز به رانندگی با ماشینی که بیش از حد داغ کرده ادامه ندهید زیرا این کار می‌تواند باعث آسیب دائمی به موتور شما شود و در دراز مدت ممکن است هزینه بیشتری برای شما داشته باشد.
چه چیزی باعث داغ شدن بیش از حد خودرو می‌شود؟
دلایل مختلفی برای داغ شدن بیش از حد خودرو وجود دارد، مانند نشتی سیستم خنک‌کننده، گرفتگی شلنگ‌ها در اثر خوردگی و رسوبات معدنی، مشکلات رادیاتور یا خرابی پمپ‌های آب. بازرسی‌های منظم می‌تواند به جلوگیری از این مشکلات در آینده کمک کند.
با موتور خودرو جوش آورده حداکثر مسافتی که می‌توان پیمود چقدر است؟
حداکثر مسافتی که می‌توانید با یک خودروی جوش آوردن خودرو طی کنید، حدود چهارصد متر است تا در معرض آسیب جبران‌ناپذیر موتور قرار نگیرید. اگرچه برخی از خودروها تا 30 کیلومتر هم می‌توانند طی کنند، اما هرگز رانندگی خیلی طولانی با موتور جوش آورده را توصیه نمی‌کنیم.
آیا می‌توانم به جای مایع خنک‌کننده، آب اضافه کنم؟
استفاده از آب ساده برای پر کردن رادیاتور توصیه نمی‌شود، زیرا علاوه بر اینکه اثربخشی کمتری دارد، می‌تواند در بلندمدت بر سیستم خنک‌کننده و قطعات موتور شما تأثیر منفی بگذارد.
نظرات کاربران