گاز کولر خودرو، برخلاف روغن موتور یا آب رادیاتور، یک سیال «مصرفی» نیست؛ یعنی در حالت عادی کاهش پیدا نمی‌کند و نیازی به تعویض ندارد. در واقع گاز کولر در یک سیکل بسته بین کمپرسور، کندانسور، شیر انبساط و اواپراتور ماشین در جریان است و وظیفه آن خنک‌سازی هوای کابین و کاهش رطوبت داخل خودرو است. بنابراین، با توجه به عملکرد آن، کم شدن گاز کولر خودرو زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم تهویه خودرو دچار مشکل شده باشد.
در واقع علت تمام شدن گاز کولر خودرو نشتی گاز از طریق لوله‌هاست. فرسودگی لوله‌ها و اتصالات، واردن شدن ضربات به لوله‌ها، نقص کارخانه‌ای در لوله‌ها، نفوذ رطوبت و تولید اسید خورنده داخل مدار و افزایش دمای موتور؛ علت‌های نشستی گاز مبرد در خودرو است.
اطلاع دیر هنگام از تمام شدن یا کم شدن گاز مبرد خودرو و عدم برطرف کردن این مشکل، آسیب جدی به کمپرسور و سایر قطعات را به‌همراه خواهد داشت. ازاین‌رو، بدون معطلی برای این‌که بتوانید از هزینه‌های سنگین خرابی و تعویض قطعات خودرو پیشگیری کنید؛ این مقاله را تا انتها بخوانید.
این مقاله به شما آموزش می‌دهد که علت‌های کم شدن گاز کولر خودرو چیست. از کجا متوجه شوید گاز کولر خودرو کم شده است. چگونه از کم شدن گاز کولر خودرو پیشگیری کنید و بهترین وقت شاژ کردن گاز خودرو چه زمانی است.
عمر مفید گاز کولر ماشین چقدر است؟
به‌طور طبیعی، عمر مفید گاز کولر ماشین حدود ۲ تا ۴ سال است و اغلب کاهش گاز کولر خودرو به دلیل نشتی یا نفوذ رطوبت به سیستم رخ می‌دهد، نه پایان عمر طبیعی آن.
جدول نشانه‌های کم شدن یا اتمام گاز کولر ماشین
چگونه بفهمیم گاز کولر ماشین تمام شده است؟ اگر کولر فقط باد گرم می‌زند و کمپرسور صدایی ندارد به احتمال زیاد گاز کولر تمام شده یا به‌قدری کم شده که دیگر کارایی ندارد. (البته در خودروهای جدید، لامپ‌های هشدار وجود دارد یا کد خطای ECU روی نمایشگر به منظور کاهش فشار مبرد نشان داده می‌شود.)
| نشانه‌های کاهش گاز کولر ماشین | توضیحات |
| باد گرم کولر | خنک نکردن یا خروج هوای ولرم از کولر به داخل ماشین |
| افزایش صدای کمپرسور | تلاش بیش از حد کمپرسور برای جبران فشار پایین |
| درگیر نشدن کلاچ کمپرسور | عدم عملکرد کولر به دلیل نبود فشار کافی |
| افزایش مصرف سوخت | کار کردن زیاد کمپرسور و افزایش بار روی موتور |
اگر گاز کولر ماشین کم باشد چه می‌شود؟
زمانی که گاز کولر ماشین کم باشد، سیستم تهویه دیگر قادر به خنک‌کردن مؤثر هوا نیست. این موضوع باعث می‌شود کمپرسور با فشار بیشتری کار کند. نتیجه فشار بیش از حد روی کمپرسور، افزایش مصرف سوخت و در نهایت سوختن آن است. دیگر پیامدهای رایج کم شدن یا نشت گاز کولر خودرو عبارتند از:
- نشتی روی لوله‌ها
- بوی نامطبوع از دریچه کولر
- یخ‌زدگی لوله یا کمپرسور
- ایجاد حباب در لوله‌های شفاف
- تجمع رطوبت در سیستم
دلایل کاهش گاز کولر خودرو
نشتی تنها دلیل اصلی کاهش گاز کولر ماشین است، چون گاز مبرد در چرخه بسته حرکت می‌کند و مصرف نمی‌شود. عوامل زیر موجب نشتی گاز ماشین می‌شوند:
- فرسودگی لوله‌ها و اتصالات
- تصادفات، ضربه‌های جاده‌ای و شکستگی لوله‌ها
- نصب غیراستاندارد یا نقص کارخانه‌ای در قطعات
- نفوذ رطوبت و تولید اسید خورنده داخل مدار
- افزایش دمای موتور و فشار مضاعف بر آن
علت خالی شدن ناگهانی گاز کولر ماشین
خالی شدن ناگهانی گاز کولر ماشین معمولا به دلیل ترک‌خوردگی ناگهانی لوله‌ها (که ناشی از ضربه فیزیکی جاده‌ای و تصادفات است) یا وجود نشتی بزرگ در بخش‌هایی مثل کندانسور یا شیر انبساط است. معمولا زمانی‌که این نشت‌ها اتفاق می‌افتد شما متوجه خواهید شد! در نظر داشته باشید که در صورت بروز این نوع از نشت‌های گاز کولر فورا برای رفع آن اقدام کنید تا کمپرسور دچار آسیب نشود.
چگونه کاهش گاز کولر را تشخیص دهیم؟ (راهنمای ساده برای همه)
اولین احتمال در نقص سیستم تهویه و عدم خنک کردن کولر ماشین، کم شدن گاز کولر خودرو است. پس اگر احساس می‌کنید کولر ماشین مثل قبل خنک نمی‌کند، باید به سراغ گاز کولر بروید. در ادامه چند روش ساده، کاربردی و کاملا قابل انجام برای هر راننده‌ای وجود دارد که حتی بدون تجربه فنی می‌توانید برای تشخیص کم شدن گاز کولر اقدام کنید.
۱. تست سرمایش
- ماشین را در سایه روشن کنید.
- تمام پنجره‌ها را ببندید.
- کولر را روی حداکثر سرما (Cold / A/C Max) و دور فن متوسط بگذارید.
- دماسنج را جلوی دریچه هوا (دریچه وسط داشبورد) بگیرید.
- بعد از ۵ دقیقه، اگر دما بین ۰ تا ۴ درجه سانتی‌گراد بود، یعنی گاز کولر کافی است. اما اگر بالای ۸ یا ۱۰ درجه بود، احتمالاً گاز کولر کم شده است.
اگر دماسنج ندارید، با دست هم می‌توانید این تست را انجام دهید. دستتان را جلوی باد کولر بگیرید و اگر اصلا احساس سرما نکردید با حس کردید فقط کمی خنک است، کمبود گاز کولر ماشین جدی است.
۲. گوش دادن به صدای کمپرسور
- شنیدن صدای خیلی زیاد یا پشت‌سر‌هم از کمپرسور ماشین به معنی کمبود گاز هست.
- همچنین اگر کولر روشن است اما اصلا از کمپرسور صدایی بلند نمی‌شود یعنی گاز کولر کاملا تمام شده است.
۳. بررسی ظاهری لوله‌ها
بسیار با احتیاط و فقط زمانی‌که موتور ماشین خنک است، کاپوت ماشین را باز کنید:
- به لوله‌های فلزی نقره‌ای یا آلومینیومی که به کمپرسور کولر متصل‌اند، دقت کنید.
- اگر روی آن‌ها لکه مرطوب، براق یا چرب دیدید، احتمال نشتی گاز وجود دارد.
- گاهی اوقات این رطوبت، بوی خاصی هم دارد یا مثل روغن رقیق دیده می‌شود.
۴. استفاده از گیج فشارسنج
ست گیج کولر از طریق دستگاه گیج فشار سنج انجام می‌شود که مخصوص تعمیرکاران است. درصورتی‌که نتوانستید تشخیص دهید که آیا گاز کولر کم یا تمام شده است، باید روند تشخیص را به یک مکانیک بسپارید. مکانیک‌ها برای تشخیص کم شدن گاز خودرو، مراحل زیر را طی می‌کنند:
- سوکت آبی گیج باید به شیر آبی‌رنگ سیستم کولر که شیر فشار پایین است، وصل شود.
- سپس لازم است بعد از روشن کردن ماشین، کولر را روشن کنید.
- درصورتی‌که مقدار گاز کولر خودرو در حد مجاز قرار داشته باشد؛ عقربه‌های گیج فشار عددی بین ۳۰ تا ۴۵ psi را نشان می‌دهد.
- اما اگر این عدد زیر ۳۰ psi باشد یعنی گاز کولر کم است.
بهترین زمان برای شارژ گاز کولر ماشین
بهترین زمان برای شارژ گاز کولر ماشین، اواخر بهار تا اوایل تابستان است. پس باید قبل از رسیدن روزهای گرم، عملکرد سیستم کولر خودرو را با استفاده از روش‌های تشخیص مقدار گاز کولر ماشین، بررسی و در صورت نیاز، گاز آن را شارژ کنید.
نکته مهم: برخی مکانیک‌ها توصیه می‌کنند هر ۲ تا ۴ سال یک‌بار سیستم کولر سرویس شود، حتی اگر مشکلی نداشته باشد.
نکات مهم هنگام شارژ گاز کولر
- تنها پس از رفع نشتی، گاز کولر ماشین را شارژ کنید.
- حتما از گاز مناسب خودرو استفاده کنید.
- مقدار گاز باید مناسب باشد زیرا شارژ بیش از حد می‌تواند به کمپرسور آسیب بزند.
- برای شارژ کولر ماشین حتما از یک تعمیرکار متخصص کمک بگیرید.
راهکارهای پیشگیری از نشتی گاز کولر و نگهداری از سیستم تهویه خودرو
- سرویس دوره‌ای سیستم کولر (سالانه یا هر ۲ سال یک‌بار) را فراموش نکنید.
- تمیز نگه‌داشتن کندانسور و فیلتر هوای کابین مهم است.
- استفاده منظم از کولر حتی در زمستان (حداقل ۱۵ دقیقه در ماه) را در لیست کارهای خود قرار دهید.
- جلوگیری از وارد شدن ضربه به لوله‌ها یا تجهیزات کولر اهمیت ویژه‌ای دارد.
- عدم استفاده از کولر در دماهای زیر صفر یا هنگام روشن کردن ناگهانی خودرو را جدی بگیرید. (دقت داشته باشید که وقتی می‌خواهید ماشین را خاموش کنید، کولر را نیز خاموش کرده باشید تا درصورت استارت زدن، کولر ناگهانی روشن نشود.)
- پارک در مکان‌های سایه‌دار برای کاهش فشار حرارتی روی سیستم را جدی بگیرید.
نظرات کاربران