سیم و کابل یکی از مهمترین اجزای سیستمهای الکتریکی محسوب میشوند که وظیفه انتقال انرژی الکتریکی یا برق از یک نقطه به نقطه دیگر را بر عهده دارند. با توجه به اینکه کیفیت سیم یا کابل برق مورد استفاده در سیستمهای الکتریکی در انتقال بهتر برق نقش بسیار مهمی ایفا میکند، شناخت دقیق سیم و کابل و تشخیص سیم کابل اصلی و مرغوب از تقلبی و درجه دو و سه از اهمیت زیادی در زمان خرید برخوردار است. زیرا در صورتی که از کابلهای تقلبی و درجه چندم در سیستمهای الکتریکی استفاده شود، احتمال بروز خرابی و آسیبهای جدی به میزان قابل توجهی افزایش پیدا میکند. به همین دلیل در این مطلب قصد داریم با نحوه تشخیص کابل اصلی از تقلبی آشنا شده و این روشها را مورد بررسی قرار دهیم.
خطرات استفاده از سیم برق نامرغوب چیست؟
در مورد اهمیت استفاده از سیم و کابل برق مرغوب و اصل و خطرات مربوط به استفاده از سیم برق نامرغوب باید به این موضوع اشاره کرد که استفاده از سیم نامرغوب در داخل سیستمهای الکتریکی باعث گرم شدن بیش از اندازه شده که این موضوع منجر به افت ولتاژ در مسیر میشود. این گرم شدن بیش از حد علاوه بر افت ولتاژ میتواند خطر آتشسوزی را نیز به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
روشهای تشخیص سیم و کابل مرغوب از تقلبی
با توجه به اهمیت استفاده از سیم و کابل استاندارد و مرغوب در سیستمهای الکتریکی و خطراتی که استفاده از سیم نامرغوب به دنبال دارد، آشنایی با روشهای تشخیص سیم و کابل اصلی از تقلبی از اهمیت زیادی برخوردار است. روشها و راهکارهای مختلفی وجود دارد که با استفاده از آنها میتوان سیم و کابل مرغوب را از تقلبی و نامرغوب تشخیص داد.
1- بررسی برچسب و علائم استاندارد
به عنوان سادهترین و اولین روش تشخیص سیم و کابل مرغوب از نامرغوب میتوان به بررسی برچسب و علائم استاندارد درج شده روی بستهبندی محصول اشاره کرد. سیم و کابلهایی که توسط تولیدکنندگان معتبر تولید و عرضه میشود معمولا دارای برچسب حاوی اطلاعات کامل مانند نوع کابل، مشخصات فنی، استانداردهای مربوطه، نام و لوگوی تولید کننده و شماره سریال محصول هستند. در صورتی که در یک محصول این اطلاعات ناقص بوده یا با کیفیت پایین چاپ شده باشد، میتوان به اصل بودن آن شک کرد.
2- بررسی ضخامت و تعداد رشتههای سیم
بررسی ضخامت و تعداد رشتههای سیم یکی دیگر از روشهای تشخیص مرغوب یا نامرغوب بودن انواع سیم و کابل است. در صورتی که سیم و کابل مورد نظر اصل باشد، ضخامت و تعداد رشتههای استاندارد دارد که مطابق با مشخصات فنی درج شده روی برچسب محصول است. برای تشخیص میتوان قسمتی از کابل را بریده و تعداد رشتهها و ضخامت آن را با مشخصات فنی درج شده مقایسه کرد.
3- آزمایش مقاومت الکتریکی
یکی از مهمترین شاخصهای کیفیت سیم و کابل، مقاومت الکتریکی آنها است. هر چه سیم با کیفیتتر باشد، مقاومت الکتریکی کمتری دارد که نتیجه آن کاهش افت ولتاژ و افزایش کارایی سیم و کابل است. برای تشخیص مقاومت الکتریکی میتوان از یک اهممتر استفاده کرده و عدد بدست آمده را با مقدار استاندارد مقایسه کرد.
4- مرکزیت سطح مقطع هادی در عایق
مرکزیت هادی در عایق یکی دیگر از نکاتی است که با استفاده از آن میتوان مرغوب بودن سیم و کابل را تشخیص داد. در صورتی که هادی در عایق مرکزیت نداشته باشد، باعث به وجود آمدن عدم توازن سطح مقطع و کاهش ضخامت عایق میشود که به راحتی و با استفاده از چشم غیر مسلح میتوان تشخیص داد. عدم مرکزیت هادی در عایق باعث بیرونزدگی رشتهها از عایق یا ایجاد پارگی در آن در برخی قسمتها میشود. همچنین عدم مرکزیت میتواند به مرور زمان منجر گرم شدن عایق و از بین رفتن آن شود که نتیجه آن آتشسوزی یا برق گرفتگی است.
به منظور تشخیص اصل بودن سیم و کابل از این روش نیاز به یک برش در سطح مقطع سیم و کابل وجود دارد. با برش دادن سطح مقطع کابل به راحتی با بررسی کردن صخامت عایق و روکش در اطراف هادی میتوان مرکزیت هادی در عایق کابل را تشخیص داد.
5- بررسی کیفیت روکش
یکی دیگر از نشانههای مرغوب بودن سیم و کابل، کیفیت روکش آن است. به طور معمول برای روکش سیم و کابل از مواد مقاوم در برابر حرارت، رطوبت و مواد شیمیایی استفاده میشود که از انعطافپذیری بالایی برخوردار هستند. در صورتی که روکش به راحتی ترک خورده یا دچار سایش شود میتوان به این نتیجه رسید که سیم و کابل تقلبی است.
6- چسبندگی عایق به روکش
یکی از ویژگیهای مرغوبیت سیم و کابل عدم وجود چسبندگی عایق به روکش است. در صورتی که در زمان خرید سیم و کابل هر گونه چسبندگی عایق به روکش مشاهده شود، نشانه غیر استاندارد بودن سیم و کابل است.
7- بررسی وزن سیم
یکی دیگر از معیارهای تشخیص مرغوب بودن سیم و کابل، وزن آن است. سیم و کابلهایی که از کیفیت بالا برخوردار هستند، معمولا وزن بالاتری دارند؛ علت این موضوع استفاده از مواد خالصتر برای تولید است. استفاده از یک ترازو برای اندازهگیری وزن سیم و مقایسه آن با استانداردها، یکی از راههای تشخیص اصل بودن سیم و کابل است.
8- بررسی رنگ و جنس هادی
در سیم و کابلهای مرغوب به طور معمول از مس یا آلومینیوم به عنوان هادی استفاده میشود. در صورتی که هادی از مس و آلومینیوم خالص باشد، رنگ روشن و براق دارند. در صورتی که در زمان خرید سیم و کابل هادی آن چنین شرایطی نداشت، میتوان به این نتیجه رسید که کابل تقلبی و نامرغوب است.
9- اتصالات پیوندی در کابل
در صورتی که در ساختار سیم و کابل، اتصالات پیوندی در هادی وجود داشته باشد، شاهد پایین بودن کیفیت آن خواهیم بود. اتصالات پیوندی باعث افزایش مقاومت نقطهای شده که باعث میشود حرارت عایق بالا رفته و ذوب شود. وجود این اتصالات در عایق رشتههای کابل، باعث افزایش مقاومت عایقی شده که نتیجه آن اتصالی و آتشسوزی خواهد بود.
به منظور تشخیص وجود اتصال پیوندی در سیم و کابل میتوان از احساس افزایش دما به صورت نقطهای در قسمتی از طول سیم که زیر بار قرار دارد استفاده کرد. همچنین در صورتی که فرورفتگی یا برآمدگی در سطح سیم و کابل وجود داشته باشد، به معنی وجود اتصال پیوندی است.
استفاده از تستر کابل
تستر کابل ابزاری است که با استفاده از آن امکان بررسی عملکرد و کیفیت کابل امکانپذیر میشود. با استفاده از تستر به طور معمول میتوان پارامترهای مختلف مانند افت ولتاژ، مقاومت الکتریکی و… را اندازهگیری کرده و از این طریق کیفیت سیم و کابل را تشخیص داد.
بررسی دمای عملکرد
یکی از ویژگیهایی که نشان دهنده مرغوب بودن سیم و کابل است، توانایی عملکرد در دماهای مختلف و مقاومت در برابر حرارت بالا است. معمولا دمای عملکرد بر روی برچسب محصول ذکر شده است؛ از این رو با انجام آزمایشات حرارتی و مقایسه با دمای ذکر شده میتوان کیفیت سیم را تشخیص داد.
مراجعه به تامینکنندگان معتبر
یکی از روشهای ساده که با کمک آن میتوان مرغوب بودن سیم و کابل را تشخیص داد، خرید سیم و کابل مورد نظر از فروشگاهها و تأمین کنندگان معتبر و شناخته شده است. با مراجعه به تأمین کنندگان معتبر میتوان اطمینان حاصل کرد که سیم و کابلهای مورد نظر برای خرید از کیفیت و مرغوبیت کافی برخوردار بوده و بر اساس استانداردهای موجود تولید و عرضه شدهاند.
بررسی نظرات و بازخوردها
یکی دیگر از راههایی که میتوان با استفاده از آن از مرغوب بودن سیم و کابل اطمینان حاصل کرد، بررسی نظرات و بازخوردهای خریداران و کاربران است. با بررسی نظرات کاربران و خریداران که در سایتها و انجمنهای تخصصی معتبر درج شده میتوان اطلاعات مفید در مورد کیفیت و عملکرد انواع سیم و کابل کسب کرده و بر این اساس بهترین گزینه را برای خرید انتخاب کرد.
تشخیص سیم مسی تقلبی از اصلی
همانطور که گفته شد در ساختار انواع سیم و کابل به طور معمول از فلز مس به عنوان هادی استفاده میشود. دلیل محبوبیت استفاده از فلز مس به عنوان عادی رسانایی بالای آن و همچنین مقاومت گرمایی بالا است که باعث شده بهترین هادی برای سیم و کابل محسوب شود. با توجه به اینکه امکان تقلب در استفاده از مس به عنوان هادی وجود دارد، در زمان خرید انواع سیم و کابل مسی با توجه به نکات زیر میتوان اصل بودن مس بکار رفته در هادی را تشخیص داد:
- مس از نوع خالص نرم شده (آنیل شده) باشد.
- مس به کار رفته دارای سطح کاملا شفاف و براق باشد.
- سیاه یا اکسیدشدگی در رشتههای مس وجود نداشته باشد.
- فلز مس به کار رفته در هادی انعطافپذیری بالایی داشته باشد.
تشخیص سیم آلومینیومی تقلبی از اصلی
فلز آلومینیوم یکی دیگر از فلزات رایج است که به عنوان هادی در ساختار سیم و کابل مورد استفاده قرار میگیرد. با توجه به اینکه احتمال تقلب در استفاده از آلومینیوم به عنوان هادی وجود دارد در زمان خرید کابل آلومینیوم باید دقت کرد که در صورت استفاده از آلومینیوم خالص، باید رنگ آن روشن و براق باشد. رنگ هادی کدر یا غیرطبیعی به معنای تقلبی بودن سیم و کابل است و باید از خرید آن خودداری کرد.
بهترین برند سیم و کابل چیست؟
تولید کنندگان متعددی در زمینه تولید و عرضه انواع سیم و کابل فعالیت میکنند و محصولات متنوعی را متناسب با نیاز مصرفکنندگان تولید و به بازار عرضه مینمایند. با توجه به اینکه برای اطمینان از کیفیت و مرغوبیت سیم و کابل، خرید از برندهای معتبر از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین منظور آشنایی با برندهای مطرح که انواع سیم و کابل با کیفیت بالا را تولید و عرضه میکنند، بسیار حائز اهمیت است. از معتبرترین و بهترین برندهای سیم و کابل در ایران میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیم و کابل افشار نژاد
- سیم و کابل برند آرین ابهر
- سیم و کابل برند همدان
- سیم و کابل برند البرز الکتریک نور (لینکو)
- سیم و کابل برند کرمان
- سیم و کابل برند یزد
- سیم و کابل برند سیمکو
- سیم و کابل برند مشهد
- سیم و کابل برند آمل
- سیم و کابل برند افلاک
- سیم و کابل برند برتر
- سیم و کابل برند مغان
- سیم و کابل برند قدس
- سیم و کابل برند سیمیا
- سیم و کابل برند رسانا کابل
نظرات کاربران