کابلشو یکی از کارآمدترین اتصالات تولید شده است که استفاده از آن به افزایش ایمنی اتصال میان کابل‌ها، یا کابل و سایر تجهیزات کمک می‌کند. رعایت نکات ایمنی در صنعت برق و الکترونیک یک موضوع بسیار مهم است. بنابراین تکنسین‌های برقکار و همه کسانی که قصد انجام اقدامات مرتبط با جریان برق را دارند، باید نکات ایمنی را رعایت کنند.
یکی از مهم‌ترین نکات ایمنی در حوزه برقکاری هم استفاده از تجهیزات مناسب است. با اطلاع از نحوه انتخاب کابلشو می‌توانید بهترین کابلشوهای موجود را خریداری کنید. به این ترتیب برقراری اتصال ایمن میان کابل‌ها با سایر تجهیزات امکان‌پذیر می‌شود. در ادامه مطلب به بررسی جزئیات بیشتری از انواع کابلشو، کاربرد و ساختار این اتصالات مهم می‌پردازیم.
کابلشو چیست؟
در گذشته برای برقراری اتصال میان انواع سیم و کابل، سر آن‌ها به یکدیگر پیچانده شده و استفاده از چسب برق، کار را تکمیل می‌کرد. انجام این کار از نظر ایمنی نتیجه مطلوبی ندارد، زیرا اتصال به خوبی برقرار نشده و مقاومت الکتریکی محل اتصال افزایش می‌یابد. در نتیجه میزان حرارت در محل اتصال دو کابل یا کابل و سایر تجهیزات، افزایش یافته و آتش‌سوزی رخ می‌دهد. به همین علت امروزه از یک سری اتصالات ویژه برای برقراری اتصال سیم و کابل استفاده می‌شود. کابلشو یکی از بهترین اتصالات موجود است که برای برقراری اتصال میان دو کابل یا یک کابل با سایر تجهیزات کاربرد دارد.
ساختار کابلشو
انواع کابلشو ساختار پیچیده‌ای ندارند، به طور کلی کابلشو یک قطعه فلزی است که ساختار آن به دو قسمت زیر تقسیم می‌شود:
- برل یا همان ساقه (Barrel)
- سطح تماس کابلشو با شینه
البته انواع کابلشو از نظر سایز و چندین ویژگی مهم با یکدیگر تفاوت دارند. بنابراین نحوه انتخاب کابلشو تاثیر مهمی بر نتیجه کار دارد.
کاربرد کابلشو چیست؟
در صنعت برق و الکترونیک، کابلشو در دسته اتصالات قرار می‌گیرد. از انواع کابلشو برای برقراری اتصال میان دو کابل با یکدیگر و با سایر تجهیزات مانند کلید مینیاتوری، کنتاکتور و… استفاده می‌شود. به طور کلی اهداف استفاده از کابلشو به شرح زیر است:
- برقراری اتصال محکم و بدون لغزش
- هدایت کامل و بدون نقص جریان الکتریکی
- جلوگیری از افزایش مقاومت الکتریکی در محل اتصال
- ممانعت از افزایش حرارت و رخ دادن آتش‌سوزی
- جمع و مرتب کردن تمام رشته‌های هادی کابل در محل اتصال
- جلوگیری از ایجاد اتصال کوتاه و نشت جریان برق
- محافظت از سر کابل در برابر فرسودگی
- فراهم کردن امکان انجام تعمیرات در محل اتصال
- برقراری اتصال موقت و غیر دائم بسیار ایمن
بدون شک استفاده از انواع کابلشو مناسب مزایای گسترده‌ای به همراه دارد. هیچگاه برای برقراری اتصال میان سیم و کابل با یکدیگر و با سایر تجهیزات از روش پیچاندن و بکارگیری چسب برق استفاده نکنید.
انواع کابلشو بر اساس جنس
انواع کابلشو بر اساس ویژگی‌ها و معیارهای مختلف در دسته‌های متفاوتی قرار می‌گیرند. یکی از مهم‌ترین معیارهای دسته‌بندی کابلشو هم جنس این اتصالات است. با در نظر گرفتن جنس، می‌توانیم انواع کابلشو را در یکی از دسته‌های زیر قرار دهیم:
1_ کابلشو آلومینیومی
چنانچه قصد برقراری اتصال میان دو کابل با هادی آلومینیومی یا یک کابل آلومینیومی با سایر تجهیزات آلومینیومی تابلو برق را دارید، باید از کابلشو آلومینیومی استفاده کنید. در حال حاضر انواع مختلفی از کابلشو آلومینیومی تولید می‌شوند. در ادامه مطلب کابلشوهای آلومینیومی را معرفی می‌کنیم:
- کابلشو آلومینیومی استاندارد
- کابلشو آلومینیومی دو سوراخه
- کابلشو آلومینیومی چهار سوراخه
- کابلشو آلومینیومی پیچی
- کابلشو آلومینیومی زاویه دار
2_ کابلشو بی متال
در شرایطی که جنس هادی دو کابل یا هادی کابل و سایر تجهیزات تابلو برق، یکسان نیست؛ باید از کابلشو بی متال استفاده کنید. در واقع زمانی که قصد برقراری اتصال میان یک کابل آلومینیومی با تجهیزات مسی یا برعکس دارید، نمی‌توانید از کابلشو مسی یا آلومینیومی استفاده کنید. در این شرایط تنها انتخاب شما کابلشو بی متال است. انواع کابلشو بی متال شامل موارد زیر است:
- کابلشو بی متال DTL1
- کابلشو بی متال DTL2
3_ کابلشو مسی
گروه آخر انواع کابلشو مختص مدل‌های مسی است. جنس این نوع کابلشوها از مس با درجه خلوص 99.5 درصد است. از انواع کابلشو مسی هم برای برقراری اتصال میان کابل‌های مسی با یکدیگر و با تجهیزاتی از جنس مس استفاده می‌شود. باتوجه به گران قیمت بودن فلز مس، قیمت کابلشوهای مسی هم بیشتر از سایر مدل‌هاست. در ادامه مطلب انواع کابلشو مسی را معرفی می‌کنیم:
- کابلشو مسی پیچی
- کابلشو مسی زاویه دار
- کابلشو مسی استاندارد
- کابلشو مسی دو سوراخه
- کابلشو مسی چهار سوراخه
نحوه انتخاب کابلشو تحت تاثیر مشخصات کابل و سایر تجهیزات تابلو برق قرار می‌گیرد. بنابراین هنگام انتخاب کابلشو باید جزئیات مهم و مختلفی را در نظر بگیرید.
انواع کابلشو بر اساس سایز
در کنار جنس کابلشو، از سایز هم برای دسته‌بندی این تجهیزات کاربردی استفاده می‌شود. بر روی هر کابلشو یک سری مشخصات قابل مشاهده هستند که سایز دقیق کابلشو هم جزء همین موارد است. هنگام استفاده از کابلشو باید به سایز آن توجه کرده و مدل‌هایی را انتخاب کنید که سایز آن‌ها دقیقا برابر با سطح مقطع کابل است. در حال حاضر سایز انواع کابلشو در بازه 6 تا 500 قرار می‌گیرد.
انواع کابلشو بر اساس نصب (اتصال)
آیا می‌دانید برای نصب کابلشو از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود؟ البته این موضوع به معنای نصب هر یک از انواع کابلشو با روش‌های مختلف نیست. بلکه هر کابلشو بر اساس یک استاندارد مشخص تولید شده و برای نصب آن باید از یک روش خاص استفاده کنید. در ادامه مطلب انواع کابلشو را با در نظر گرفتن روش اتصال و نصب معرفی می‌کنیم:
1_ کابلشو لحیمی
برای نصب و اتصال این نوع کابلشو چند نکته مهم وجود دارد. هنگام نصب کابلشو لحیمی، سر کابل داخل کابلشو قرار نمی‌گیرد. بلکه سر کابل و کابلشو به یکدیگر لحیم می‌شوند. برای انجام لحیم کاری کابلشو باید از سیم لحیم مخصوص برقکاری استفاده کنید. لحیم‌کاری کابلشو باید با نهایت دقت انجام شود تا هوا در محل اتصال محبوس نشده و اتصال مکانیکی و الکتریکی به خوبی برقرار شوند.
2_ کابلشو پیچی
این دسته از کابلشوها به استفاده از لحیم‌کاری نیاز ندارند، بلکه به کمک دو عدد پیچ به کابل‌ها متصل خواهند شد. کابلشوهای پیچی بر مبنای استانداردهای IEC 61238 و EN 50483 تولید می‌شوند. نصب و اتصال کابلشو پیچی نسبتا ساده بوده و پیچیدگی خاصی ندارد.
3_ کابلشو پرسی
استفاده از کابلشو پرسی رایج‌تر از مدل‌های پیچی و لحیمی است. انواع کابلشو پرسی بر مبنای استاندارد DIN 46235 تولید می‌شوند. اتصال ایجاد شده با استفاده از کابلشو پرسی، محکم‌تر است. برای نصب این نوع کابلشو، سر کابل داخل کابلشو قرار گرفته و پرس می‌شود.
نحوه اتصال کابلشو
باتوجه به اهمیت برقراری اتصال مناسب میان انواع کابل با یکدیگر و با سایر تجهیزات تابلو برق، باید کابلشو را به صورت اصولی نصب کنید. برای اتصال کابلشو باید اقدامات زیر را انجام دهید:
- ابتدا عایق کابل را به اندازه طول ساقه کابلشو جدا کنید.
- سپس هادی کابل را داخل کابلشو قرار دهید.
- با استفاده از دستگاه پرس، کابلشو را پرس کنید.
- چنانچه کابلشو از نوع پیچی است، باید پیچ را تا زمان هرز شدن بپیچانید.
- در صورت استفاده از کابلشو لحیمی نیز نباید هادی کابل را داخل کابلشو قرار دهید.
- بعد از قرارگیری هادی کابل و کابلشو لحیمی در کنار یکدیگر باید لحیم‌کاری را آغاز کنید.
- سپس با استفاده از شیرینگ حرارتی (وارنیش) عایق کابل و ساقه کابلشو را بپوشانید.
- فراموش نکنید، سطح مقطع کابلشو و شیرینگ حرارتی باید با یکدیگر همخوانی داشته باشند.
برای جدا کردن عایق کابل می‌توانید از کاتر یا کابل بر استفاده کنید. در این شرایط نباید برای جدا کردن عایق کابل، انتخاب شما اره باشد.
- بیشتر بخوانید: بررسی عوامل موثر بر قیمت و روش برآورد هزینه نصب تابلو برق
نظرات کاربران