یکی از مباحث مهم در ساختمان‌های مختلف اعم از مسکونی، اداری، تجاری و صنعتی، فرایند کنترل و مدیریت برق دستگاه‌ها و تجهیزات متصل به آن‌هاست. تابلو برق را می‌توان اتاق فرمان سیستم برق‌رسانی و تجهیزات متصل به آن در یک ساختمان دانست. تابلو برق محفظه‌ای است که تعداد زیادی از تجهیزات الکتریکی و حساس که در انتقال برق نقش دارند را در خود جا داده است. انواع نمایشگر، کلیدهای مختلف، چراغ سیگنال، فیوزها و… از جمله تجهیزاتی هستند که در داخل تابلوهای برق مورد استفاده قرار می‌گیرند. امروزه استفاده از تابلو برق در ساختمان‌های مختلف اجتناب‌ناپذیر بوده و باید متناسب با وسعت و نوع کاربری ساختمان از تابلو برق و تجهیزات مناسب در داخل آن استفاده شود. به همین دلیل کارفرمایان باید در پیش‌بینی‌های خود، برآورد دقیقی از هزینه نصب تابلو برق داشته باشند که به عوامل مختلفی وابسته است.
عوامل موثر بر اجرت نصب تابلو برق
همانطور که گفته شد تابلو برق‌ها یکی از تجهیزات مهم و ضروری به حساب می‌آیند که مهم‌ترین نقش آن‌ها تأمین ایمنی و سلامت تجهیزات الکتریکی در برابر آسیب‌های مختلف است. همین ویژگی باعث شده که استفاده از تابلو برق در صنایع ساخت و ساز برای کارفرمایان از اهمیت و اولویت بالایی برخوردار باشد.
مزایا و ویژگی‌های تابلو برق به محافظت از تجهیزات الکتریکی محدوده نمی‌شود و استفاده از آن می‌تواند منجر به بهینه شدن مصرف برق و انرژی شده و کاهش هزینه‌های جاری و آلودگی‌های محیطی را به همراه داشته باشد. هر چند استفاده از تابلو برق هزینه‌های خاص و منحصر به فردی دارد اما این ویژگی‌ها باعث شده که بکارگیری از آن در ساختمان‌های مختلف ضرورت داشته باشد.
در مورد هزینه نصب تابلو برق در یک ساختمان باید به این موضوع اشاره کرد که تحت تأثیر عوامل مختلف می‌تواند متغیر باشد. در واقع نوع کاربری و همچنین محل استفاده تعیین می‌کند که چه نوع تابلو برقی مورد نیاز بوده و چه هزینه‌هایی برای اجرا و نصب آن باید پرداخته شود. آگاهی از این عوامل و هزینه‌های مربوط به خرید، نصب و راه‌اندازی تابلو برق جزو هزینه‌هایی است که برای کارفرمایان از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو در ادامه با عوامل تأثیرگذار بر قیمت تابلو برق و اجرت نصب آن آشنا می‌شویم.
1- نوع تابلو برق از نظر طراحی ظاهری
نوع تابلو برق و شکل و فرم آن از مهم‌ترین عواملی هستند که قیمت و هزینه‌های مربوط به تابلو برق را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این موضوع که شکل ظاهری تابلو برق سلولی یا پیانویی باشد بر هزینه نصب و راه‌اندازی آن اثر خواهد داشت. برخی از تابلوها با توجه به شکل و طراحی ظاهری که دارند، زمان و انرژی بیشتری از نصاب می‌گیرند که این موضوع باعث می‌شود هزینه و اجرت نصب تابلو افزایش پیدا کند.
2- نوع ساخت و جنس بدنه تابلو برق
جنس بدنه و همچنین نوع ساخت تابلو برق عامل دیگری است که هزینه نصب و راه‌اندازی تابلو برق را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این موضوع که تابلو برق به صورت دیواری یا ایستاده طراحی شده باشد یکی از موضوعاتی است که اثرگذاری زیادی بر هزینه و قیمت اجرای تابلو برق دارد.
3- متریال محفظه تابلو برق
جنس محفظه تابلو برق یکی از عوامل مؤثر در قیمت آن به حساب می‌آید. از مواد اولیه‌های مختلفی مانند فلز (استیل، آهن و غیره)، پلاستیک و فایبرگلاس برای ساخت تابلو استفاده می‌شود. بدون شک مدل‌های فلزی در مقایسه با مدل‌های پلاستیکی و فایبرگلاس از قیمت بالاتری برخوردار بوده و هزینه نهایی آن‌ها بیشتر خواهد بود.
4- ابعاد و مساحت تابلو برق + اجرا به صورت روکار یا توکار
نوع کاربری ساختمان و محل استفاده و همچنین تجهیزات مختلفی که در داخل تابلو به کار گرفته می‌شوند، تعیین کننده ابعاد و مساحت تابلو برق هستند. بدون شک هر چه ابعاد و مساحت تابلو بزرگ‌تر باشد هزینه ساخت و اجرای آن نیز بیشتر می‌شود. یکی دیگر از عوامل مؤثر در هزینه اجرای تابلو برق روش نصب به صورت توکار یا روکار است. نصب تابلو برق به صورت روکار در مقایسه با روش توکار ساده‌تر بوده و به همین دلیل هزینه کمتری خواهد داشت.
5- سطح ولتاژ
یکی از معیارهای دسته‌بندی انواع تابلو برق، سطح ولتاژ آن است که بر این اساس در سه دسته فشار قوی، فشار متوسط و فشار ضعیف تقسیم‌بندی می‌شوند که این موضوع تأثیر زیادی بر روی هزینه نهایی اجرای تابلو برق دارد. بر این اساس نوع تابلو برق، تابلو بانک خازنی، تابلوهای PLC، تابلو فرمان و… از عواملی هستند که می‌توانند در افزایش یا کاهش قیمت نصب تابلو مؤثر باشند.
6- برند تابلو برق
برندهای مختلفی وجود دارند که در زمینه طراحی و ساخت انواع تابلو برق فعالیت می‌کنند. بدون شک تابلو ساخته شده توسط برندهای مطرح که می‌توان از کیفیت محصولات آن‌ها اطمینان حاصل کرد در مقایسه با برندهای کمتر شناخته شده از قیمت بالاتری برخوردار است. البته پرداخت هزینه بیشتر برای محصول با کیفیت توجیه اقتصادی دارد زیرا این محصول از دوام و استحکام بالایی برخوردار بوده و برای طولانی مدت می‌توان بدون مشکل از آن استفاده کرد.
7- قطعات الکتریکی مختلف نصب‌شده در تابلو برق
از قطعات، تجهیزات و اتصالات مختلفی در داخل تابلوهای برق استفاده می‌شود. نوع این قطعات و تعداد بکار گرفته شده از مهم‌ترین عوامل مؤثر در قیمت و هزینه تابلو برق به حساب می‌آیند. از مهم‌ترین قطعات مورد استفاده در تابلو برق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کنتاکتور
- بی متال
- رله
- فیوز
- کلید مینیاتوری
- کلید حرارتی
- کلید نشتی جریان یا RCD
- سوئیچ الکتریکی یا پوش باتن
- چراغ هشدار
- ترمینال
- میکروسوئیچ
- پی ال سی
- وسایل اندازه‌گیری
- ترانس جریان یا ولتاژ
- شینه یا شمش مسی
- سافت استارتر
- اینورتر
- داکت کابل
به غیر از قطعات و تجهیزات نامبرده کولر یا فن تابلو، تایمر و چراغ سیگنال از دیگر قطعاتی هستند که در برخی از تابلوهای برق نصب شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. بدون شک بکارگیری این قطعات باعث می‌شود که هزینه نصب و راه‌اندازی تابلو برق افزایش پیدا کند.
8- دستمزد برقکار و اجرت کارگر
به غیر از تجهیزات و قطعاتی که برای نصب تابلو برق مورد استفاده قرار می‌گیرد، یکی از هزینه‌هایی که قیمت نهایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، دستمزد برقکار و اجرت کارگر برای اجرا و نصب تابلو است. نوع و ابعاد تابلو، تعداد قطعات مورد نیاز برای نصب، روش نصب به صورت توکار یا روکار، محل نصب و… از مهم‌ترین عواملی هستند که می‌توانند منجر به کاهش یا افزایش دستمزد برقکار و اجرت کارگر شوند.
9- اساس نصب تابلو برق
در مورد تابلو برق باید به این موضوع اشاره کرد که این تابلوها بر اساس یک سری استانداردهای طراحی و ساخته می‌شوند. این موضوع که تابلو برق بر اساس اصول کدام استاندارد طراحی و ساخته شده باشد بر قیمت و هزینه اجرای تابلو تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال هزینه و قیمت تابلو برق طراحی و اجرا شده بر اساس پروتکل‌های ایران با تابلو برق طراحی و اجرا شده بر اساس استانداردهای بین‌المللی متفاوت خواهد بود.
تفاوت قیمت هزینه نصب تابلو برق صنعتی و تابلو برق خانگی در چیست؟
در خصوص مقایسه هزینه نصب تابلو برق صنعتی و خانگی باید به این نکته اشاره کرد عوامل متعددی هستند که قیمت نهایی خرید، راه‌اندازی و نصب تابلو برق را تحت تأثیر قرار می‌دهند. به همین دلیل آگاهی از این عوامل که باعث به وجود آمدن اختلاف قیمت می‌شود برای مصرف کننده و کارفرما از اهمیت زیادی برخوردار است.
بدون شک مصرف برق و انرژی در بخش صنعتی در مقایسه با بخش خانگی بیشتر است. همین امر باعث می‌شود که تابلوهای برق صنعتی در مقایسه با تابلوهای برق خانگی از لحاظ ساختاری تفاوت داشته باشند. به دلیل بالا بودن مصرف انرژی در محیط‌های صنعتی، از قطع کننده مدار صنعتی بر روی تابلوهای برق استفاده می‌شود؛ اصلی‌ترین وظیفه این قطعه قطع جریان برق در هنگام اضافه بار به منظور جلوگیری از آتش‌سوزی و اتصال کوتاه است.
یکی دیگر از مواردی که باعث به وجود آمدن تفاوت قیمت بین تابلوهای برق صنعتی و خانگی می‌شود، مهارت مورد نیاز برای نصب تابلوهای برق صنعتی است. افرادی که برای نصب تابلو برق صنعتی بکار گرفته می‌شوند باید متخصص بوده و از مهارت کافی برای کار با انواع فیوزها، کلیدها و سایر قطعات و تجهیزات برخوردار باشند و تشخیص دهند که از چه نوع قطعاتی با توجه کاربری باید استفاده کنند.
از دیگر مواردی که منجر به تفاوت قیمت بین تابلوهای برق صنعتی و خانگی می‌شود نوع سیم و کابلی است که در داخل تابلو برای اتصال قطعات و تجهیزات استفاده می‌شود. با توجه به اینکه در محیط‌های صنعتی شدت جریان بالاتر است، به کابل و اتصالات مستحکم‌تری نیاز است. همچنین سیم‌کشی داخل این تابلوها باید در برابر رطوبت و حرارت از مقاومت بالایی برخوردار باشد. همه این موارد باعث می‌شود که هزینه‌های خرید، راه‌اندازی و نصب تابلوهای برق صنعتی در مقایسه با نمونه‌های خانگی بسیار بیشتر باشد.
جمع‌بندی
یکی از اقدامات اساسی و ضروری در سیستم‌های برق‌رسانی، مدیریت و کنترل سیستم و تجهیزات و دستگاه‌های متصل به آن است. در سیستم‌های برق‌رسانی در ساختمان‌های مسکونی، اداری و صنعتی از تابلو برق به این منظور استفاده می‌شود. در واقع همه قسمت‌های یک ساختمان یا محیط صنعتی که به برق دسترسی دارند از تابلو برق انشعاب گرفته‌اند؛ این موضوع باعث می‌شود که بتوان به راحتی قسمت‌های مختلف را از نظر دسترسی به برق مدیریت کرد. با توجه به اهمیت و ضرورت استفاده از تابلو برق در ساختمان‌های مختلف، یکی از مباحث مهم در مورد نصب و اجرای آن، قیمت و هزینه تمام شده است. عوامل مختلفی هستند که هزینه‌های مربوط به نصب و راه‌اندازی تابلو برق را تحت تأثیر قرار می‌دهند. آشنایی با این عوامل باعث می‌شود که کارفرمایان بتوانند برآورد دقیقی از هزینه‌های استفاده از تابلو برق داشته و پیش‌بینی لازم برای تأمین منابع آن را انجام دهند.
نظرات کاربران