هنگام کار با مدارهای الکتریکی، رعایت پروتکل و نصب اقدامات ایمنی مناسب ضروری است. یکی از این اقدامات ایمنی استفاده از کلید اتوماتیک است. این تجهیزات در حافظت از وسایل برقی بسیار مؤثر هستند و از حوادث جلوگیری می‌کنند. کلید مینیاتوری (MCB) و کلید اتوماتیک (MCCB) ازجمله کلیدهایی هستند که به طور گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. درحالی‌که عملکرد آن‌ها بسیار شبیه است، اما آن‌ها چندین تفاوت دارند.
تفاوت اصلی بین MCB و MCCB در دو ویژگی مختلف به نام‌های ریتینگ جریان و قدرت شکست است. همچنین، طراحی و قیمت این دو نوع سیستم نیز از یکدیگر متفاوت هستند.
در این مقاله، به شرح بیشتری از تفاوت کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک می‌پردازیم و برحسب بحث و توضیحات، به شما توضیح خواهیم داد که هرکدام از این دو را برای کدام کاربردهای خاص خود مورداستفاده قرار دهید.
کلید مینیاتوری (MCB) چیست؟
کلید مینیاتوری (MCB) یک نوع کلید قطع مدار است که هر زمان که شرایط غیرعادی رخ دهد، مدار را به طور خودکار خاموش می‌کند. این کلیدها به طور گسترده در دستگاه‌های توزیع و تابلو برق کاربرد دارند و به منظور حفاظت از سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی در برابر جریان بیش از حد، سوختن کابل، آتش‌سوزی و خرابی سیستم‌های الکتریکی و بسیاری از مشکلات دیگر، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
این کلید از دو کنتاکت متحرک و ثابت تشکیل شده است. هنگامی که جریان از حد تعریف شده افزایش می‌یابد، کنتاکت‌های متحرک از کنتاکت‌های ثابت جدا می‌شوند که باعث باز شدن مدار می‌شود و آن‌ها را از منبع اصلی جدا می‌کند.
کلیدهای مینیاتوری معمولاً در ساختمان‌ها، خانه‌ها و دیگر مکان‌هایی که برق مصرفی در آن‌ها محدود است، استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، این کلیدها عمدتاً برای مدارهای نورپردازی داخلی، پریزهای برقی و سایر سیستم‌های مصرفی کوچک‌تر در خانه به کار می‌روند.
کلید اتوماتیک (MCCB) چیست؟
کلید اتوماتیک، یک نوع کلید برقی با ظرفیت بالاتر از رده کلیدهای مینیاتوری است که عمدتاً برای مدارهای برقی با جریان قابل توجه و بزرگ‌تر به کار می‌رود. این کلید درواقع یک وسیله حفاظتی است که مدار را از جریان بیش از حد محافظت می‌کند. عمدتاً در برای برنامه‌های کاربردی با جریان بالا استفاده می‌شود. به عنوان مثال مدارهای قدرت در ایستگاه‌های قدرت، کارخانه‌ها و ساختمان‌های بزرگ عمومی بکار می‌روند. جریان فعلی MCCB تا ۲۵۰۰ آمپر است.
کلیدهای اتوماتیک از طراحی محکمی برخوردار هستند که می‌تواند به خوبی در برابر شوک‌های حرارتی و مکانیکی مقاومت کنند. این کلیدها دارای قابلیت تنظیم قطع و وصل کننده خودکار به منظور پاسخگویی به شرایط خطا هستند. علاوه بر این، کلیدهای اتوماتیک، قابلیت تنظیم پارامترهای متنوعی ازجمله قابلیت تنظیم جریان شکست، زمان عملکرد و پارامترهای ایمنی متفاوت را دارند. در طول شرایط عملیاتی عادی، کنتاکت اجازه می‌دهد تا جریان از مدار عبور کند. اما هنگامی که جریان از مقدار از پیش تعریف شده بالاتر می‌رود، کنتاکت‌ها گرم شده و باز می‌شوند. بنابراین، مدار را از منبع اصلی جدا کرده و از تجهیزات در برابر آسیب محافظت می‌کند.
کلیدهای اتوماتیک به کاربردهای گسترده‌ای در صنایع بزرگ و شبکه‌های برقی بزرگ دارند و به دلیل قابلیت تنظیمات بیشتر، دارای سطح کنترل بیشتری نسبت به کلیدهای مینیاتوری هستند.
تفاوت کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک
به‌طورکلی، MCB ها برای مدارهای الکتریکی کوچک‌تر مناسب‌تر هستند، درحالی‌که MCCB ها برای مدارهای بزرگ‌تر و کاربردهای سنگین که در آن قابلیت‌های قطع جریان بیشتری موردنیاز است، طراحی شده‌اند.
تفاوت کلید مینیاتوری و اتوماتیک در موارد مهم زیر خلاصه می‌شود:
1- ریتینگ جریان
جریان مهم‌ترین فاکتوری است که در مقایسه مینیاتوری و اتوماتیک باید به آن توجه شود. تفاوت ریتینگ جریان کلید مینیاتوری و کلید اتوماتیک از نظر حداکثر جریانی که هر کدام از آن‌ها می‌توانند منتقل کنند متفاوت است. کلید مینیاتوری تا حداکثر 125 آمپر رتبه‌بندی می‌شود، این نوع کلیدها عموماً برای کاربردهایی با جریان کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، مانند سیستم‌های روشنایی و برق کوچک، تلفن‌های تحت شبکه، تجهیزات حفاظتی و ابزارهای کنترل صنعتی.درحالی‌که کلیدهای اتوماتیک معمولاً در رده از 15 آمپر تا 2500 آمپر قرار دارند و برای مواردی با جریان بیشتر مانند ماشین‌آلات، تجهیزات صنعتی و فضاهای صنعتی بزرگ و متوسط مناسب هستند. بنابراین، کلیدهای اتوماتیک برای مدارهای بزرگ‌تر و با جریان بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند
2- ظرفیت شکست
ظرفیت شکست نشان دهنده بار قابل تحمل برای کلیدهای برقی است که در زمان اتصال یا قطع مدار از کلید عبور می‌کند. کلید اتوماتیک دارای قابلیت شکست بالاتری نسبت به کلید مینیاتوری است. قدرت شکست کلید اتوماتیک معمولاً از مقادیر کم جریان برحسب کیلو آمپر تا بیش از 100 kA متغیر است، این کلیدها برای سیستم‌های بزرگ‌تر فضای صنعتی و ماشین‌آلات صنعتی و سیستم‌های توزیع برق مناسب هستند. قابلیت شکست کلید مینیاتوری معمولاً حدود 10 kA است. این بدان معناست که MCCB ها برای کنترل جریان‌های اتصال کوتاه بالا مجهزتر هستند. این کلیدها برای سیستم‌های روشنایی و موتورهای کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای حفاظت از تجهیزات در برابر خطراتی مانند شورت‌های باریک در مدارات بکار می‌روند.
در کل، کلیدهای اتوماتیک به دلیل قابلیت شکست بالاترشان، برای مدارهای بزرگ‌تر و با جریان بیشتر مانند سیستم‌های صنعتی و برقی مناسب هستند، درحالی‌که کلیدهای مینیاتوری برای مدارها و تجهیزاتی با جریان کمتر مناسب هستند.
3- ویژگی‌های تریپ
ویژگی تریپ به شماره قابل شناسایی کلید برای برخی از قابلیت‌های مانند سرعت‌های تریپ و نام تجاری محصول اشاره دارد. کلیدهای مینیاتوری معمولاً دارای ویژگی تریپ ثابت بوده و قابلیت تنظیم ندارند، درحالی‌که بسیاری از مدل‌های کلیدهای اتوماتیک قابلیت تنظیم تریپ را دارند که برای بعضی تنظیمات و مورد نیاز برای کاربردهای خاص قابل استفاده هستند و به کاربران امکان می‌دهد تنظیمات تریپ را برای مورد استفاده خود بهینه کنند.
4- طراحی و ساخت
به طور کلی کلیدهای اتوماتیک معمولاً سنگین‌تر و مقاومت بیشتری نسبت به کلیدهای مینیاتوری دارند و معمولاً از مواد مقاومت بیشتری مانند فولاد و آلومینیوم ساخته شده‌اند. این بدان معناست که MCCB ها می‌توانند سطوح بالاتری از تنش‌های مکانیکی و حرارتی را تحمل کنند.
5- قیمت
هزینه کلیدهای اتوماتیک معمولاً بیشتر از کلیدهای مینیاتوری است، این هزینه به علت مواردی همچون ریتینگ جریان بالاتر، قدرت شکست بالاتر و ویژگی‌های تریپ پیشرفته افزایش می‌یابد.
نظرات کاربران