ماشین‌ها و ابزارآلات متنوعی وجود دارند که بر اساس نوع طراحی و ویژگی‌هایی که دارند در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر کدام از این ابزارها کاربرد خاص خود را داشته و برای اهداف متفاوتی به کار می‌روند. ابزارهای برش یکی از مهم‌ترین انواع ابزارها هستند که در صنایع مختلف به منظور برش مواد متنوع مانند چوب، فلز، پلاستیک و… مورد استفاده قرار می‌گیرند. ابزارهای برش از ابزارهای قدیمی هستند و از گذشته‌های دور وارد زندگی بشر شده‌اند. این ابزارآلات امروزه در دو نوع ابزار برش دستی و برقی وجود دارند که هر کدام از ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی برخوردار هستند.
تاریخچه ابزار برش
استفاده از انواع ابزار برش به هزاران سال قبل از تمدن‌های اولیه شناخته شده بازمی‌گردد. در طول تاریخ، انسان‌ها از ابزارهای برش برای کارهای مختلف از جمله شکار، کشاورزی، ساخت و ساز و صنایع دستی استفاده کرده‌اند. با گذشت زمان، طراحی و ساخت ابزارهای برش تکامل یافته و منجر به توسعه ابزارهایی شده است که امروزه از آنها در صنایع مختلف استفاده می‌کنیم.
- ابزار برش در عصر حجر: اولین ابزارهای برش شناخته شده از سنگ ساخته شده‌اند و قدمت آنها به دوران پارینه سنگی، حدود 2.6 میلیون سال پیش باز می‌گردد. این ابزارها با تراشه یا پوسته پوسته شدن سنگ‌ها برای ایجاد لبه های تیز به منظور برش و تراشیدن ساخته می‌شدند.
- ابزار برش در عصر برنز: عصر برنز، که در حدود 3300 سال قبل از میلاد آغاز شد، نقطه عطف مهمی در توسعه ابزارهای برش بود. در این زمان، انسان‌ها شروع به استفاده از فلزاتی مانند مس و برنز برای ساخت ابزارهای پیچیده‌تر کردند.
- ابزار برش در عصر آهن: عصر آهن، که در حدود 1200 سال قبل از میلاد آغاز شد، شاهد استفاده گسترده از آهن برای ساخت ابزار بود. آهن بسیار سخت‌تر و بادوام‌تر از برنز است که امکان ساخت ابزارهای برش تیزتر را فراهم می‌کرد.
- ابزارهای برش در قرون وسطی: در طول قرون وسطی، که از قرن پنجم تا قرن پانزدهم ادامه داشت، ابزارهای برش به تکامل خود ادامه دادند. استفاده از نیروی آب و نیروی باد برای راندن آسیاب‌ها منجر به توسعه ابزارهای برش پیچیده‌تری در این دوران شد.
- ابزارهای برش در انقلاب صنعتی: انقلاب صنعتی که در قرن هجدهم آغاز شد، نقطه عطف مهم دیگری در تاریخ ابزارهای برش بود. اختراع موتور بخار و سایر منابع قدرت منجر به توسعه ابزارهای برش جدید و پیشرفته‌تر در این دوران شد.
- ابزارهای برش مدرن: امروزه انواع ابزار برش به تکامل و بهبود خود ادامه می‌دهند. پیشرفت تکنولوژی منجر به توسعه مواد جدید و تکنیک‌های جدید برای تولید ابزار برش شده است که امکان برش دقیق‌تر و کارآمدتر را فراهم می‌کند.
انواع ابزار برش
ابزارهای برش در بسیاری از صنایع، از ساخت و ساز و نجاری گرفته تا تولید و تعمیر خودرو، ضروری بوده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر نیاز به برش چوب، فلز یا مواد دیگر داشته باشید، انواع ابزارهای برش برقی و دستی برای آسان‌تر و کارآمدتر کردن کار در دسترس هستند.
1- ابزار برش برقی
ابزارهای برش برقی با استفاده از نیروی الکتریکی کار می‌کنند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که برش را سریع‌تر و دقیق‌تر انجام دهند. ابزارهای برش برقی در اشکال و اندازه‌های مختلف وجود دارند که هر کدام از آنها برای انجام یک کار خاص طراحی شده است. در ادامه با چند نمونه از ابزارهای برش برقی آشنا می‌شویم:
- اره دایره‌ای: اره مدور یا دایره‌ای نوعی از ابزار برش برقی است که از تیغه دایره‌ای برای برش‌های مستقیم استفاده می‌کند. معمولاً در نجاری، ساخت و ساز و پروژه‌های خانگی از این اره استفاده می‌شود. تیغه این اره برای گردش و ایجاد برش توسط یک موتور برقی تغذیه می‌شود و به نحوی طراحی شده که با تغییر ارتفاع تیغه می‌توان عمق برش را تنظیم کرد.
- اره منبت‌کاری: از یک تیغه رفت و برگشتی برای برش‌های منحنی یا پیچیده استفاده می‌کند. معمولاً در نجاری و فلزکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد که تیغه آن توسط یک موتور برقی تغذیه می‌شود. در این نوع اره‌ها سرعت و زاویه برش را می‌توان برای ایجاد اشکال و الگوهای مختلف تنظیم کرد.
- اره رومیزی: یک اره ثابت بزرگ است که از یک تیغه دایره‌ای برای ایجاد برش‌های مستقیم استفاده می‌کند. این اره معمولاً در نجاری و ساخت و ساز استفاده می‌شود. تیغه اره بر روی یک میز نصب می‌شود که با بالا بردن یا پایین آوردن تیغه می‌توان عمق برش را تنظیم کرد.
- اره نواری: اره‌ای است که از یک حلقه تیغه پیوسته برای برش‌های دقیق چوب، فلز یا مواد دیگر تشکیل شده است. این اره معمولاً در نجاری و فلزکاری استفاده می‌شود. تیغه اره نواری توسط یک موتور بقی تغذیه شده که سرعت و کشش تیغه را می‌توان به منظور ایجاد برش‌های مختلف تنظیم کرد.
- اره رفت و برگشتی: از تیغه رفت و برگشتی برای برش مواد مختلف استفاده می‌کند. از این اره معمولاً در پروژه‌های تخریب و بازسازی استفاده می‌شود. تیغه اره رفت و برگشتی توسط یک موتور برقی تغذیه می‌شود که سرعت و زاویه برش را می‌توان برای ایجاد برش‌های مختلف تنظیم کرد.
- فرز: فرز ابزاری است که در فرآیندهای برش و حذف مواد، برای شکل دادن، تراشیدن، حکاکی کردن و سطوح را صاف و دقیق کردن به کار می‌رود. این ابزار شامل یک میله دورانی است که به آن تیغه‌های برشی متعددی از جنس‌ها و اشکال مختلف متصل می‌شوند. تیغه‌ها معمولاً دارای دندانها، ریشه‌ها یا سایر سطوح برشی هستند که با چرخش میله، مواد را برش می‌دهند. فرزها در صنایع مختلف از جمله فلزکاری، چوبکاری، پلاستیک‌پردازی و حتی پزشکی استفاده می‌شوند. این ابزارها از نظر انواع و اندازه‌ها متنوع بوده و می‌توانند به صورت دستی یا با استفاده از دستگاه‌های اتوماتیک و CNC کنترل شوند، که به این ترتیب دقت و تکرارپذیری در فرآیندهای تولید فراهم می‌آید.
- قیچی برقی (برش کاغذ، پارچه، فلز و…): این ابزارها برای برش مواد مختلف مانند کاغذ، پارچه، فلز و حتی برخی مواد پلاستیکی استفاده می‌شوند. بسته به نوع مصرف، تیغه‌ها و دیسک‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2- ابزار برش دستی
ابزارهای برش دستی برای استفاده بدون برق طراحی شده‌اند و معمولاً از آنها برای ایجاد برش‌های کوچکتر و با جزئیات بیشتر استفاده می‌شود. ابزارهای برش دستی در اشکال و اندازه‌های مختلف وجود دارند که هر کدام از آنها برای انجام یک کار خاص طراحی شده‌اند. در ادامه با چند نمونه از مهم‌ترین ابزارهای برش دستی آشنا می‌شویم.
- اره دستی: یک اره با تیغه مستقیم است که برای برش چوب استفاده می‌شود. معمولاً در نجاری، ساخت و ساز و کارهای خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اره‌های دستی در انواع و اندازه‌های مختلفی وجود دارند که بر اساس نوع طراحی به منظور ایجاد برش‌های مختلف استفاده می‌شوند.
- قیچی: قیچی یک ابزار برش دستی کاربردی با دو تیغه است که برای برش پارچه، کاغذ یا مواد دیگر استفاده می‌شود. از این نوع ابزار برش معمولاً در خیاطی، صنایع دستی و کارهای اداری استفاده می‌شود.
- کاتر پیچ: کاتر پیچ و مهره ابزار برش دستی است که برای برش پیچ و مهره‌های فلزی، زنجیر و سایر این قبیل مواد استفاده می‌شود. این کاتر دارای تیغه های بلند و سنگین و فک‌های برش قوی است.
- کاتر: ابزار برش دستی و همه کارهای است که برای برش موادی مانند مقوا، چرم و پلاستیک استفاده می‌شود. دارای یک تیغه تیز است که در صورت عدم استفاده می‌توان آن را داخل دسته جمع کرد.
- قیچی باغبانی: یکی دیگر از ابزارهای برش دستی است که برای پیرایش و هرس برگ‌ها و شاخه‌های گیاهان و درختان استفاده می‌شود. این قیچی‌ها دارای یک تیغه منحنی تیز و یک دسته فنری برای استفاده آسان هستند.
نحوه انتخاب انواع ابزار برش مناسب
انتخاب ابزار برش مناسب می تواند تفاوت زیادی در موفقیت یک کار و انجام صحیح آن ایجاد کند. در ادامه با چند نمونه از فاکتورهای مهم در انتخاب ابزار برش مناسب آشنا می‌شویم:
- جنس: نوع ماده‌ای که قصد برش آن را دارید در تعیین نوع ابزار برش مناسب تأثیر بسزایی دارد. مواد مختلف دارای خواص متفاوتی هستند که به انواع خاصی از تیغه‌ها یا کاترها برای برش نیاز دارند. به عنوان مثال، برای برش چوب به ابزار برش متفاوت از ابزار برش فلز نیاز دارد.
- ضخامت: ضخامت ماده‌ای که قصد برش آن را دارید نیز در انتخاب ابزار برش مؤثر خواهد بود. مواد ضخیم‌تر بدون شک به ابزار قوی‌تری برای برش نیاز دارند، در حالی که مواد نازک‌تر را می‌توان با ابزارهای معمولی‌تر نیز به راحتی برش داد.
- عمق برش: برخی از ابزارهای برش برای ایجاد برش‌های کم عمق طراحی شده‌اند، در حالی که برخی دیگر توانایی ایجاد برش‌های با عمق بیشتر را دارند. به همین دلیل با توجه به عمق برش مورد نیاز باید ابزار مناسب انتخاب شده و مورد استفاده قرار بگیرد.
- دقت: اگر به برش های دقیق نیاز دارید، ابزار برشی را انتخاب کنید که برای ایجاد برش دقیق طراحی شده باشد.
- ایمنی: هنگام انتخاب ابزار برش، همیشه ایمنی را در نظر بگیرید. برخی از ابزارها مانند اره‌های دایره‌ای در صورت استفاده به صورت ناایمن می توانند خطرناک باشند. به همین دلیل ابزاری را انتخاب کنید که استفاده از آن راحت باشد و ویژگی‌های ایمنی مناسبی داشته باشد.
- بودجه: در نهایت، هنگام انتخاب ابزار برش، یکی از مهم‌ترین فاکتورها بودجه در اختیار برای خرید ابزار است. ابزارهای پیشرفته بدون شک از قیمت بالاتری برخوردار هستند، اما ممکن است ویژگی‌هایی ارائه دهند که هزینه زیاد را توجیه کند. با این حال، اگر از ابزار برش فقط برای پروژه‌های موردی استفاده می‌کنید، ممکن است یک گزینه ارزان‌تر کارایی لازم را داشته باشد.
نحوه نگهداری صحیح از ابزار برش
یکی از مواردی که در زمان استفاده از انواع ابزار برش باید مورد توجه قرار بگیرد، روش نگهداری صحیح و مناسب از آنها است. ابزارهای برش نیز از این قاعده مستثنی نیستند و در صورتی که نگهداری اصولی از آنها به عمل آید، می‌تواند منجر بهبود کارایی و افزایش عمر آنها شود. از مهم‌ترین نکات در نگهداری صحیح از ابزارهای برش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمیز نگه داشتن ابزار: پس از هر بار استفاده، ابزار برش خود را کاملا تمیز کنید. این کار به جلوگیری از تجمع مواد مختلف مانند خرده چوب یا براده فلزات در قسمت‌های مختلف ابزار که می‌تواند باعث ایجاد فرسودگی یا زنگ‌زدگی آن شود، کمک می‌کند. از یک پارچه یا برس برای پاک کردن هر گونه آلودگی یا گرد و غبار از تیغه ابزارهای برش استفاده کنید و سپس آن را با استفاده از یک پارچه تمیز و خشک پاک کنید.
- روغن‌کاری منظم: روغن‌کاری کردن ابزارهای برش می‌تواند به جلوگیری از زنگ زدگی و خوردگی کمک کند و همچنین می تواند به عملکرد ابزار را در زمان برش نرم‌تر و بهتر کند. به همین دلیل پس از تمیز کردن تیغه یا سطح برش، یک لایه نازک روغن روان‌کننده روی آن بمالید.
- تیز کردن منظم: تیز کردن ابزارهای برش به طور منظم یکی از اقدامات مهم و اساسی است که به حفظ تیزی آنها و همچنین افزایش طول عمر این ابزارها کمک می‌کند. برای تیز کردن تیغه از یک سنگ یا سوهان تیزکننده استفاده کنید.
- نگهداری در مکان مناسب: با توجه به استفاده از فلزات در ساخت ابزارهای برش در زمان عدم استفاده از ابزار، آن را در مکانی خشک و خنک، دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری کنید و همچنین اطمینان حاصل کنید که تیغه یا سطح برش برای جلوگیری از آسیب به خوبی محافظت شده باشد.
- تعویض قطعات فرسوده: این اقدام یکی از مهم‌ترین کارها در خصوص نگهداری صحیح از ابزارهای برش برقی است. اگر قطعه‌ای از ابزار برش شما فرسوده یا آسیب دیده است، آن را در اسرع وقت تعویض کنید. استفاده از ابزار با قطعات آسیب دیده یا فرسوده می‌تواند خطرناک بوده و باعث کاهش کارایی ابزار شود.
- توجه به دستورالعمل‌های سازنده: یکی از بهترین اقدامات برای نگهداری صحیح از ابزارهای برش توجه به دستورالعمل‌های سازنده است. این دستورالعمل‌ها معمولا شامل روش‌های تمیز کردن یا تیز کردن تیغه یا توصیه‌هایی برای روغن کاری هستند.
از کدام متریال‌ها (مواد) در تولید ابزار برش استفاده می‌شود؟
در تولید ابزارهای برش، از انواع مختلفی از مواد و متریال‌ها استفاده می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. برخی از انواع متداول متریال‌های استفاده شده در تولید ابزارهای برش عبارتند از:
- فولاد کربنی: این نوع فولاد از محبوبیت بالایی در تولید ابزارهای برش مانند چاقوها، ابزارهای دستی و… برخوردار است. این فولاد دارای مقاومت و سختی خوبی است اما به دلیل حاوی کربن، ممکن است به زنگ‌زدگی و زنگ‌آلودگی حساس باشد.
- فولاد ضد زنگ (استنلس استیل): این نوع فولاد دارای خاصیت ضد زنگی است و به عنوان متریال مناسبی در تولید ابزارهای برشی که با رطوبت و عوامل زنگ‌زا در تماس هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- فولاد سرامیکی: این نوع فولاد به دلیل سختی بالا، مقاومت در برابر حرارت و زنگ‌زدگی مناسب برای برخی ابزارهای برشی استفاده می‌شود. به طور معمول در تولید تیغه‌های چاقوها و ابزارهای صنعتی کاربرد دارد.
- آلیاژهای فلزی: آلیاژهای مختلفی مانند فولاد آلیاژی، آلومینیوم، تیتانیوم و… در تولید ابزارهای برشی به کار می‌روند. این آلیاژها به ویژگی‌های خاصی مانند سبکی، مقاومت بالا، هدایت حرارتی و… معروف‌اند.
- کربید و سرامیک: برای برخی ابزارهای خیلی سخت و با دقت بالا، مانند ابزارهای برش صنعتی، از مواد مانند کربید و سرامیک به عنوان متریال اصلی استفاده می‌شود. این مواد به دلیل سختی بسیار بالا و تحمل دمای بالا مناسب هستند.
هر یک از این متریال‌ها دارای مزایا و معایب خود هستند و بر اساس نوع ابزار برش، محیط کاری و نیازهای مشخص، انتخاب متریال متفاوت خواهد بود.
جمع‌بندی
ابزارهای برش یکی از کاربردی‌ترین ابزارهایی هستند که از میلیون‌ها سال قبل و پیش از ظهور تمدن‌های شناخته شده مورد استفاده قرار می‌گرفتند. این ابزارها در طول تاریخ روند تکاملی خود را طی کرده به طوری که امروزه شاهد طراحی و ساخت انواع ابزارهای برش دستی و برقی هستیم که با توجه به نوع طراحی و خصوصیات، برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع این نوع و جنس ماده، ضخامت ماده و عمق برش است که تعیین می‌کند کدام ابزار برش مناسب بوده و می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
نظرات کاربران